Giriş təhlili
Giriş təhlili, təşkilatların, müəssisələrin və ya şəbəkələrin müxtəlif riskləri proaktiv və reaktiv şəkildə azaltmaqda kömək üçün kompüter tərəfindən yaradılan qeydlərin təhlili üçün istifadə olunan termindir. Qeydlər şəbəkə cihazları, əməliyyat sistemləri, tətbiqetmələr və hər cür ağıllı və ya proqramlaşdırıla bilən cihaz tərəfindən yayılır. Qeydlər fayllara yönəldilə bilər və diskdə saxlanıla bilər və ya şəbəkə axını kimi bir günlük kollektoruna yönəldilə bilər.
Yazılar, bir proqramın işlənməsi və ya istifadəçilərin axtarış sistemi kimi bir sistemlə necə qarşılıqlı əlaqədə olduqlarını başa düşmək üçün proqram təminatçıları tərəfindən tez-tez yaradılır. Giriş mesajının formatı və ya məzmunu həmişə tam sənədləşdirilə bilməz.
Əksər təşkilatlar və müəssisələrdən təhlükəsizlik və uyğunluq qaydalarının bir hissəsi olaraq məlumatların qeyd edilməsi və giriş təhlili aparmaq tələb olunur. Giriş təhlili problem diaqnozunu, həll müddətini azaltmağa və tətbiqlərin və infrastrukturun effektiv idarə olunmasına kömək edir.
Giriş təhlili komponentləri qurulmamış məlumatlardan əsas səbəblərini müəyyən etmək üçün tandemdə işləyir. Mütəmadi giriş təhlili müxtəlif risklərin azaldılmasına və qarşısını almağa kömək edir. Baş verənlərin, səbəbi və təsirləri təyin edən amillərin sübutlarını verir.
Təsərrüfat fəaliyyətinin təhlili
Təsərrüfat fəaliyyətinin təhlili (TFT, ing. analysis of economic activity) — müəssisələrin təsərrüfat fəaliyyətinin səmərəliliyini artırmaq məqsədilə onların hərtərəfli öyrənilməsi üçün iqtisadi informasiyanın emalı üsullarının məcmusu.
Böyük Sovet Ensiklopediyasına görə təsərrüfat fəaliyyətinin təhlili müəssisələrin təsərrüfat fəaliyyətinin səmərəliliyini artırmaq məqsədilə hərtərəfli öyrənilməsidir .
BRE-də təsərrüfat fəaliyyətinin təhlili bir sıra metodlardan ibarət olan işinin və/və ya idarəetmə qərarlarının səmərəliliyini artırmaq məqsədilə müəssisələrin və fərdi sahibkarların istehsal-təsərrüfat fəaliyyətinin prosesinin və nəticələrinin hərtərəfli öyrənilməsi kimi iqtisadi məlumatların emalı üçün müəyyən edilir.
Təsərrüfat fəaliyyətinin təhlili aşağıdakı təhlil növlərini əhatə edir:
I. İdarəetmə təhlili:
1) biznes planlarının əsaslandırılmasında və monitorinqində təhlil:
biznes planlaşdırılması;
büdcə tərtibi (büdcə planlaşdırılması);
büdcənin icrasının təhlili (təxminlər).
2) marketinq təhlili:
marketinq təhlilinin standart üsulları:
- evristik üsul;
- trend metodu;
- statistik faktor təhlili.
marketinq təhlilinin xüsusi üsulları:
- giriş və çıxışın təhlili;
- test marketinqi;
- endirimlərin təhlili;
- SWOT analizi;
- portfel təhlili;
3) təsərrüfat fəaliyyətinin səmərəliliyinin hərtərəfli iqtisadi təhlili:
mikroiqtisadi təhlil;
makroiqtisadi təhlil:
- ətraf mühitin təhlili;
- iqtisadi fəaliyyətin sosial sferasının təhlili;
- müəssisənin xarici iqtisadi şəraitinin və əlaqələrinin təhlili.
4) istehsalın inkişafının texniki və təşkilati səviyyəsinin təhlili:
istehsalın elmi-texniki səviyyəsinin təhlili:
- istehsalın texniki səviyyəsinin təhlili;
- istehsal texnologiyasının səviyyəsinin təhlili;
- məhsulun keyfiyyətinin təhlili.
istehsalın və əməyin təşkili səviyyəsinin təhlili:
- istehsalın təşkilinin təhlili;
- əməyin təşkilinin təhlili.
müəssisə idarəetmə təşkilatının təhlili:
- idarəetmənin səmərəliliyinin təhlili;
- istehsal və idarəetmə işinin strukturunun təhlili;
- iş növbələrinin təhlili;
- iddia işlərinin təhlili;
- planlaşdırmanın təhlili, məhdudlaşdırılması və normalaşdırılması.
Xərc səmərəliliyi təhlili
Xərc səmərəliliyi təhlili (ing. cost-effectiveness analysis) — elmi və ya siyasi mülahizələr əsasında müəyyən ekoloji standarta və ya qarşıya qoyulan məqsədə nail olmaq üçün xərcləri minimuma endirmək üçün istifadə olunan resurs iqtisadiyyatının üsullarından biri. Məsələn, turşu çöküntüsünün azaldılması sahəsində məqsəd müxtəlif sənaye müəssisələri arasında dəyişən çirkab su təmizləyici qurğuların xərclərini nəzərə alaraq müəyyən bir bölgədə kükürdün çöküntüsünün miqdarını minimum xərclə azaltmaq ola bilər. və tələblər artdıqca xərclərin artması faktı.
Daly H., Farley J. Ecological Economics: Principles and Applications. — Washington: Island Press, 2004.
Əməliyyat mühitinin təhlili
Əməliyyat mühitinin təhlili (ing. Data Envelopment Analysis), ümumi abbreviatura — ƏMT (ing. DEA) — mürəkkəb texniki, iqtisadi və sosial sistemlərin fəaliyyətinin müqayisəli təhlili metodologiyası.
Bu yanaşma 1970-1980-ci illərdə A. Çarnes, V. Kuper, E. Road, R. Bankerin əsərlərində başlamışdır. Hazırda ƏMT metodologiyası mürəkkəb obyektlərin effektivliyini sadəcə hesablamaq və təhlil etməkdən daha geniş anlayış və imkanları əhatə edir.
ƏMT metodologiyası riyazi iqtisadiyyat, sistem təhlili, çox meyarlı optimallaşdırma ilə dərin əlaqəyə malikdir, çoxölçülü iqtisadi məkan qurmağa, orada optimal inkişaf yollarını tapmağa, obyektlərin davranışının ən vacib kəmiyyət və keyfiyyət xüsusiyyətlərini hesablamağa, və müxtəlif vəziyyətləri simulyasiya edin.
Farrell M.J. The Measurement of Productive Efficiency. 120 (Journal of the Royal Statistical Society). 1957. 253–281.
İqtisadi İslahatların Təhlili və Kommunikasiya Mərkəzi
İqtisadi İslahatların Təhlili və Kommunikasiya Mərkəzi (rəsmi adı: “İqtisadi İslahatların Təhlili və Kommunikasiya Mərkəzi” publik hüquqi şəxs) — Azərbaycan Respublikasındakı publik hüquqi şəxslərdən biri. Mərkəz Bakı şəhərində yerləşir. İcraçı Direktoru Vüsal Qasımlıdır.
İqtisadi İslahatların Təhlili və Kommunikasiya Mərkəzi (IITKM) Azərbaycan Respublikası Prezidenti İlham Əliyevin 2016-cı il 20 aprel tarixli 879 nömrəli Fərmanı əsasında yaradılıb.
İqtisadi İslahatların Təhlili və Kommunikasiya Mərkəzinin (İİTKM) fəaliyyətinin məqsədləri ölkənin dayanıqlı iqtisadi inkişafının təmin edilməsi istiqamətində makro və mikro iqtisadi səviyyədə təhlil və tədqiqatlar aparmaqla, analitik məlumatlar əsasında iqtisadi islahatların həyata keçirilməsi üçün təkliflər hazırlamaq, dövlət orqanlarını və qurumlarını həmin proqnozlarla təmin etməkdən, həmçinin iqtisadiyyatın müxtəlif sahələrində Azərbaycan Respublikasının nailiyyətlərinin təbliğini təşkil etməkdən ibarətdir
İqtisadi İslahatların Təhlili və Kommunikasiya Mərkəzi üç əsas funksional istiqaməti əhatə edir:
İqtisadi təhlil;
Monitorinq və qiymətləndirmə;
İslahatların və iqtisadi nailiyyətlərin kommunikasiyası.
Aparılan iqtisadi islahatların əhatə dairəsinin genişləndirilməsini və bu sahədə işlərin səmərəli əlaqələndirilməsini təmin etmək.
Mərkəz Müşahidə Şurası və İcraçı direktor tərəfindən idarə olunur.
20 aprel 2016-cı il tarixli 879 nömrəli Fərmana əsasən Mərkəzin fəaliyyətinə ümumi rəhbərliyi 3 nəfərdən ibarət Müşahidə Şurası həyata keçirir. Şuranın sədrini və digər üzvlərini Azərbaycan Respublikasının Prezidenti vəzifəyə təyin və vəzifədən azad edir. Şura üzvlərinin səlahiyyət müddəti 5 ildir.
Beynəlxalq Münasibətlərin Təhlili Mərkəzi
Beynəlxalq Münasibətlərin Təhlili Mərkəzi — dünyada və regionda baş verən prosesləri təhlil edən, Ermənistan–Azərbaycan Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin müxtəlif aspektləri, beynəlxalq münasibətlər və təhlükəsizlik məsələləri ilə bağlı fundamental araşdırmalar aparan, müvafiq məsələlərə dair Azərbaycan Respublikasının mövqeyinin beynəlxalq ictimai, siyasi və akademik dairələrə çatdırılmasında iştirak edən, Azərbaycan Respublikasının dövlət orqanlarını elmi-təhlili materiallarla təmin edən Azərbaycan Respublikasının publik hüquqi şəxsi. Bakı şəhərində yerləşir.
== Tarixi ==
Mərkəz Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 6 fevral 2019-cu il tarixli, 515 nömrəli Fərmanı ilə yaradılmışdır.
Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 19 aprel 2019-cu il tarixli, 652 nömrəli Fərmanı ilə "Beynəlxalq Münasibətlərin Təhlili Mərkəzinin Nizamnaməsi" təsdiq edilmişdir.
== Rəhbərlik ==
Mərkəzə rəhbərliyi Azərbaycan Respublikasının Prezidenti tərəfindən vəzifəyə təyin və vəzifədən azad edilən İdarə Heyətinin sədri edir. Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 19 fevral 2019-cu il tarixli sərəncamı ilə Azərbaycan Respublikasının fövqəladə və səlahiyyətli səfiri Fərid Şəfiyev Beynəlxalq Münasibətlərin Təhlili Mərkəzinin İdarə Heyətinin sədri təyin edilmişdir.
Mərkəzə ümumi rəhbərlik və nəzarət üç üzvdən ibarət olan İdarə Heyəti tərəfindən həyata keçirilir. Mərkəzin fəaliyyətində və idarəetmədə korporativ idarəetmə standartlarını tətbiq edilir.
== Maliyyələşməsi ==
Mərkəzin əmlakı nizamnamə fondundan, təsisçinin verdiyi digər əmlakdan, dövlət büdcəsindən ayrılan vəsaitlərdən, fəaliyyətindən əldə etdiyi gəlirlərdən, ianələrdən, qrantlardan, cəlb edilən investisiyalardan və qanuna uyğun əldə etdiyi digər vəsaitlərdən formalaşır.
Mərkəzin ilkin nizamnamə fondu 100 min manatdır.
Dördüncü Sənaye İnqilabının Təhlili və Koordinasiya Mərkəzi (Azərbaycan)
Dördüncü Sənaye İnqilabının Təhlili və Koordinasiya Mərkəzi (4SİM) — Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 2021-ci il 6 yanvar tarixli 1245 nömrəli Fərmanı ilə İqtisadiyyat Nazirliyinin tabeliyində yaradılmış publik hüquqi şəxsdir.
Dördüncü Sənaye İnqilabının Təhlili və Koordinasiya Mərkəzi Azərbaycan Respublikası ilə Dördüncü Sənaye İnqilabı sahəsində fəaliyyət göstərən beynəlxalq təşkilatlarla əməkdaşlığı və bu sahədə əlaqələndirməni, habelə rəqəmsal iqtisadiyyat üzrə çağırışların, təşəbbüslərin, strategiyaların və layihələrin təhlilini və koordinasiyasını həyata keçirən publik hüquqi şəxsdir.
Mərkəzin fəaliyyətinə ümumi rəhbərliyi və nəzarəti Müşahidə Şurası həyata keçirir və 5 üzvdən ibarətdir.
Dördüncü Sənaye İnqilabının Təhlili və Koordinasiya Mərkəzi (4SİM) 2021-ci ilin 1 aprel tarixindən Dünya İqtisadi Forumunun (DİF) Dördüncü Sənaye İnqilabı Şəbəkəsinin Azərbaycandakı Dördüncü Sənaye İnqilabı Mərkəzinə də ev sahibliyi edir.
Mərkəzin yaradılmasının əsası 2020-ci ilin 21 yanvar tarixində İsveçrənin Davos şəhərində keçirilən Dünya İqtisadi Forumunda Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyev və Dünya İqtisadi Forumunun prezidenti Borge Brende arasında niyyət protokolunun imzalanması ilə qoyulub.
Mərkəz MDB məkanında DİF tərəfindən yaradılmış ilk mərkəzdir.
Dünya İqtisadi Forumunun Dördüncü Sənaye İnqilabı Şəbəkəsinin Azərbaycan Mərkəzi 3 əsas platforma üzrə fəaliyyət göstərir. Mərkəz ölkəmizdə "Süni İntellekt və Maşın öyrənməsi", "Əşyaların İnterneti və Şəhər Transformasiyası" və "Rəqəmsal Ticarət" platformaları üzrə təşəbbüslərin, strategiyaların və layihələrin təhlilini və koordinasiyasını həyata keçirir.
Düşün və Varlan
Düşün və Varlan (ing. Think and Grow Rich) — Napoleon Hil tərəfindən 1937-ci ildə yazılan kitab.
Kitabın başlığı zəngin olmaq haqqında olsa da, yazıçı kitabda insanların bütün iş həyatlarında uğurlu olmaları üçün məsləhətlər irəli sürür. Hilin 1970-ci ildəki ölümünə qədər 20 milyondan çox satılan kitab 2011-ci ildə 70 milyona çatmışdır.
Düşün və zənginləş
Düşün və Varlan (ing. Think and Grow Rich) — Napoleon Hil tərəfindən 1937-ci ildə yazılan kitab.
Kitabın başlığı zəngin olmaq haqqında olsa da, yazıçı kitabda insanların bütün iş həyatlarında uğurlu olmaları üçün məsləhətlər irəli sürür. Hilin 1970-ci ildəki ölümünə qədər 20 milyondan çox satılan kitab 2011-ci ildə 70 milyona çatmışdır.
Elm və Din
Elm və Din münasibətləri — "Elm" termini "bilik" mənasına gəlir. Din isə burada ümumi olaraq səmavi dinləri nəzərdə tutur.
== Elm və Din münasibətiləri haqqında ==
Bu mövzu "Din fəlsəfəsi" sahəsinin əsas mövzularındandır. Bəşəriyyət dünəndən bu günə varlıq, insan, Uca Yaradan Allah və bunların bir-biri ilə qarşılıqlı münasibətləri haqqında həmişə düşünmüş, aralarındakı sirli əlaqələri anlamağa çalışmışdır. Varlıq (Kainat) Cənabi-Allahın qüdrət və iradəsi ilə yazdığı bir kitabdır. Bu kitab Allahın müəyyən plan, proqram, ölçü və tarazlığa görə tənzimlədiyi əşya və hadisələr kitabıdır. Bununla yanaşı, Allahın bir də Kəlam sifətindən gələn Quran kitabı vardır. Allah bu Kitabı ilə insanlara kainatı izah edir, kainatdakı əşya və hadisələrə işıq tutur. Allah-Təala Quranda Kainatı nizam-intizamla yaratdığını bəyan edir.. Quran, kainat və insan Allahın isim və sifətlərinin müxtəlif şəkillərdə təcəlli etdiyi bir kitabdır.
Elm və texnologiya
Elm və texnologiya — ölkələrə kənd təsərrüfatı, nəqliyyat və tibbdən ekologiyayadək həyatın bütün sahələrində davamlı inkişafın yeni səviyyəsinə keçməyə imkan verir.
XX əsr daha çox elmin və texnikanın sürətli inkişafı, yeni texnologiyaların, elmi və praktiki innovasiyaların, informasiya-kommunikasiya texnologiyalarının inkişafı ilə səciyyələnir və tarixə informasiya əsri, daha geniş mənada elm və təhsil əsri kimi daxil olmuşdur. İnsanlıq tarixinin əksəriyyəti üçün texnoloji inkişaflar şans, sınaq, səhv və ya ilhamla əldə edilmişdir.
Er və Luar
Ör və Luar (fr. Eure-et-Loir) — Fransa şimalı mərkəzində yerləşən departament. Mərkəz - Luara vadisi regiounun departamentlərindən biri. Sıra nömrəsi — 28. İnzibati mərkəzi — Şartr. Əhalisi — 440 291 nəfər. (departamentlər arasında 55-ci yer, 2010-cu ilin məlumatları)
== Coğrafiyası ==
Sahəsi — 5880 km². Departament Luara vadisində yerləşir.
Departamentə 4 rayon, 29 kanton və 403 kommun daxildir.
=== Rayonları ===
Şartr
Şatodön
Drö
Nojan-le-Rotru
== Demoqrafiyası ==
Cədvəl
== Tarixi ==
Ör və Luar — 1790-cı ilin martında Böyük Fransız İnqilabı zamanı yaranmış ilk departamentdən biri.
Fines və Ferb
Fines və Ferb (ing. Phineas and Ferb) — Den Povenmayr və Ceff Marş tərəfindən yaradılmış ABŞ istehsalı musiqili komediya cizgi-serialı. Disney Channel və Disney XD kanallarında nümayiş olunan serial, Disney Television Animation studiyası tərəfindən hazırlanıb. Cizgi-serial ilk olaraq 17 avqust 2007-ci ildə yayımlanıb, 12 iyun 2015-ci ildə isə tamaşaçıları ilə vidalaşıb.
Serialda yay tətili ərzində səkkiz və on yaş arasında olan Fines Flinn (ing. Phineas Flynn) və ögey qardaşı Ferb Fletçerin (ing. Ferb Fletcher) sərgüzəştlərindən bəhs olunur. Oğlanlar hər gün mümkün olmayacaq böyük elmi layihələrə imza atırlar. Etdikləri bu işlər onların bacısı Kendesi (ing. Candace) qıcıqlandırır, o anası Linda Flinn-Fletçer və atası Lourens Fletçerə (ing.
Fizioterapiya və reabilitasiya
Fizioterapiya (yun.phisis- təbiət , therapia- müalicə) — təbii amillərlə müalicə deməkdir. Fizioterapiya elə fiziki amilləri öyrənir ki, onlardan xəstəliklərin müalicə və reabilitasiyasında istifadə olunsun.
Flora və Zefir
"Flora və Zefir" (fr. Flore et Zephyre) — fransız akademik rəssamı Vilyam Buqro tərəfindən 1875-ci ildə işlənmiş rəsm əsəri. Əsərdə yunan mifologiyasından Flora və Zefir təsvir edilmişdir.
Fəhlə və kolxozçu
"Fəhlə və kolxozçu" (rus. «Рабо́чий и колхо́зница») — Sovet heykəltaraşlığı tarixində əbədiyyət qazanan əsərlərdən biri. Bu əsər keçmiş SSRİ-nin sadəcə sənət deyil, həm də siyasi simvollarından biri olmuşdur. Əsərin müəllifi SSRİ xalq rəssamı, 5 dəfə Stalin mükafatı laureatı Vera Muxinadır. Abidənin hündürlüyü 24,5 metr (pavilyon-postamentin hündürlüyü 34,5 metr), ümumi ağırlığı isə 185 tondur.
== Mənası ==
İşıqlı gələcək rəmzi olan əsərin mənası fəhlə və kəndli ittifaqını oraq və çəkicin timsalında əbədiləşdirməkdir.
== Tarixi ==
"Fəhlə və kolxozçu" kompozisiyası 1937-ci ildə Ümumdünya sərgisində göstərilmək üçün yaradılmış və Parisə aparılır. Parislilər bu heykəli özlərində saxlamaq üçün imza yığırlar. Fransız yazıçısı, Ədəbiyyat üzrə Nobel mükafatı laureatı Romen Rollan rəy kitabında belə yazmışdı:
"Sena sahillərində iki sovet nəhəngi ram olmayan ruh yüksəkliyi ilə oraq və çəkici ucaldırlar və biz onların sinələrindən xalqı azadlığa, birliyə səsləyən və onların qələbəsinə gətirib çıxaran qəhrəmanlıq himninin axdığını eşidirik".
Məşhur qrafik Frans Mazerel heyrətini belə ifadə edib:
"Sizin əsəriniz biz fransız sənətkarlarının başına sanki bir qaynar qazan su tökdü.
Fəlsəfə və texnologiya
Texnologiya fəlsəfəsi — texnologiyanın təbiəti və sosial təsirləri ilə məşğul olan bir fəlsəfə sahəsi. Qədim Yunanıstanda yaranan texnologiyanın fəlsəfəsi və ən qədim fənlərdən biridir. İnsanın alətlər düzəltməsini və onların nəticələrinin sorğulayır. Aristotel texnologiyanı ilk dəfə insan cəmiyyətinə təsirini ətraflı araşdırmışdır. Orta əsrlərdən sonra Frensis Bekon əsərləri onun varislərinə işıq tutur. Con Dyui, Martin Haydeqqer, Karl Marks müasir texnologiya fəlsəfəsinə yeni şərhlər gətirmişdir. Ümumiyyətlə texnologiya tənqid olunmuşdur. Heraclitus və Demokritus texnologiyanı təbiətin təqlidi kimi təsvir edir.Platon texnologiyanı tanrı sənətinin təqlidi olaraq görür. Aristotel təbiətin təqlidini qəbul edərkən: Texnologiya təbiətin tamamlaya bilmədiyi işləri tamamlamışdır deyib. Haydeqqer, texnologiyanın insan inkişafı mərkəzi olduğunu və ən böyük təhlükə meydana gətirdiyini söyləyir.
Fəlsəfə və ədəbiyyat
Fəlsəfə və ədəbiyyat filosofların və fəlsəfi mövzuların ədəbiyyatla əlaqəsi (fəlsəfə ədəbiyyatı) və ədəbiyyatın qaldırdığı məsələlərə fəlsəfə ilə əlaqələr daxildir.
== Fəlsəfə və ədəbiyyatın əlaqələri ==
Fəlsəfə ilə ədəbiyyat arasındakı əlaqə povestdən başlayır. Hər ikisi povest qurmaq üçün ortaq dildən istifadə edir və həm fəlsəfə, həm də ədəbi mətnlər dil əsərləridir. Fəlsəfə bir dünyagörüşü
, düşüncələr, duyğular və həyat haqqında fikirlər söyləyə bilir: lakin ümumi inancın əksinə, qavranması çətin, sirli ve ziddiyyətli deyildir; şübhəsiz, ziyalıların və "camaatın" inhisarında deyil. Ədəbiyyat, əksinə, çox kobud bir təsvir ilə duyğuların, düşüncələrin və həyatla bağlı fikirlərin estetik və bədii ifadəsidir. Hər ikisi ümumi mənbələrdən, həyatdan, insanlardan, ünsiyyətdən, fərdin və ya cəmiyyətin təcrübələrindən, şüurdan, tarixdən, mədəniyyətdən və əks olunmadan yaranan mücərrəd mövzularla qidalansalar da, ortaq bir dildə sistematik şəkildə istifadə etsələr də bir metod olaraq fərqlənirlər. Fəlsəfə ümumi və inklüziv olanı daha çox maraqlandırsa da, ədəbiyyat xüsusi və fərqli olanı axtarır. Fəlsəfə illüziyaları aradan qaldırmağa çalışarkən, ədəbiyyat illüziya yaratmağa çalışır. Fəlsəfə mücərrəd və konkret anlayışları aydınlaşdırmağa çalışsa da, ədəbiyyatda belə problem yoxdur.
Jak Derrida'nın dediyi kimi, ədəbiyyatı "insana hər şeyi hər cür söyləməyə imkan verən uydurma bir qurum" olaraq düşündüyümüz zaman fəlsəfənin imperativlərinin ədəbiyyata aid olmadığı qənaətinə gələ bilərik.
Fərhad və Şirin
== Ədəbiyyatda ==
Fərhad və Şirin (Nəvai) — Əlişir Nəvainin 1484-cü ildə yazılmış əsəri.
Fərhad və Şirin (Vəhşi) — fars şairi Vəhşi Bafqinin (1531-1583) əsəri.
Şirin və Fərhad (Kövsəri) — Əqil Kövsəri Ərdəbili tərəfindən 1605-ci ildə yazılmış əsər.
Fərhad və Şirin (Tubıli) — tatar şairi Əxmətcan Tubıli tərəfindən 1879-ci ildə yazılmış əsər.
Fərhad və Şirin (Nakam) — İsmayıl bəy Nakam (1829-1906) tərəfindən 1898-ci ildə yazılmış əsər.
Fərhad və Şirin (S.Vurğun) — Səməd Vurğun tərəfindən 1941-ci ildə Nizami Gəncəvinin "Xosrov və Şirin" poemasının təsiri ilə yazılmış dram əsəri.
Fərhad ilə Şirin (N.Hikmət) — Nazim Hikmətin 1948-ci ildə yazdığı pyes. 1961-ci ildə bu pyes əsasında Arif Məlikov "Məhəbbət əfsanəsi" baletini yazmışdır.
== Musiqidə ==
Fərhad və Şirin (opera) — 1910-cu ildə Aleksandr Oqenezaşvili və Mirzə Cəlal Yusifzadə tərəfindən yazılmış və 6 mart 1911-ci ildə Bakıda səhnələşdirilmiş Azərbaycandilli opera.
HSL və HSV
HSL (hue, saturation, lightness) və HSV (hue, saturation, value) rəng tonu-doyma-parlaqlıq – kompüter qrafikasında rəngləri təsvir etmək üçün istifadə olunan rəng modeli. Rəng tonu (HUE), əslində rəngin özüdür və rəng dairəsindəki yeri ilə təyin olunur: 0º – qırmızı, 60º – sarı, 120º – yaşıl, 180º – mavi, 240º – göy, 300º – bənövşəyi. Doyma (SATURATION), verilmiş çalarlı rəngin qatılığıdır və çox zaman 0–100 aralığında faizlə ifadə olunur; məsələn, yangınsöndürən maşının qırmızı rəngi yüksək doymuş rəngdir, çəhrayı rəng isə zəif doyub. Parlaqlıq (BRIGHTNESS), verilmiş rəngdə ağ rəngin miqdarıdır: 0 – qara rəngə, 100 isə ag rəngə uyğundur. HSB modelinə HLS (hue-lightness-saturation) modeli və ya HSV (hue-saturation-value) modeli də deyilir.
== Ədəbiyyat ==
İsmayıl Calallı (Sadıqov), "İnformatika terminlərinin izahlı lüğəti", 2017, "Bakı" nəşriyyatı, 996 s.
Herman və Dorotiya
Herman və Dorotiya — 1796–1797-ci illərdə Yohann Volfqanq Göte tərəfindən qələmə alınmış nəsr əsəri.
== Məzmunu ==
Əsər orta əsrlərdə frankların hücumu zamanı Reyn çayının bir sahilindən digər sahilinə köç edən qaçqınların düşdüyü acınacaqlı vəziyyətdən və bu zavallı insanlara yardım edən xeyirxah bir alman ailəsindən bəhs edir. Ailə zəngindir, böyük təsərrüfatı, məhsuldar torpaqları, geniş ev-eşiyi var. Ana çox mehriban, qayğıkeş, ata isə yardımsevər, ürəyitəmiz, həm də sərt xarakterli bir insandır. Ata gənc oğlu Hermanı özü kimi zəngin birinin qızı ilə evləndirmək istəyir. Oğlu isə atasının ərzaq və geyim əşyalarından ibarət yardımını qaçqınlara aparan zaman yolda həmin qaçqınlardan biri, həm də yazıq insanların sevimlisi, ümid yeri olan gözəl, ağıllı və xeyirxah Dorotiyaya aşiq olduğunu və onunla evlənmək istədiyini atasına bildirir. Ata əvvəlcə etiraz edir, sonra qayğıkeş və düşüncəli ananın sayəsində qızın evinə gəlin gəlməsinə razı olur.
Gənc oğlan əvvəlcə fikirləşir ki, bu həssas və ağıllı qıza onu istədiyini necə bildirsin. Çox düşündükdən sonra ona evlərinə qulluqçu kimi gəlməyi təklif edir. Qızın qaçqın yoldaşları, xüsusən, uşaqlar onun dalınca ağlasalar da və həmin vəziyyət qız üçün əzabverici olsa da, artıq bu çətin şəraitdə canını qurtarıb, nəhayət, bir az rahat yaşamaq üçün onunla getməyə razı olur.
Hermiya və Lisandr
Hermiya və Lisandr (ing. Hermia and Lysander) — Britaniyalı illüstrator və miniatür portret rəssamı Con Simmons tərəfindən akvarel təsvir texnikası ilə 1870-ci ildə çəkilmiş rəsmdir. Uilyam Şekspirin komediya tamaşası olan "Yay gecəsində yuxu"nun ikinci səhnəsinin ikinci hissəsindəki səhnəyə əsaslanır. Uzunluğu 89 santimetr, eni 74 santimetrdir.
IX əsrdə "Yay gecəsində yuxu"nun səhnələrinə əsaslananlar daxil olmaqla pərilərin rəsmlərinin bir çoxunun artan populyarlığı var idi və Simmons bu janrda bir neçə əsərlər yaratmışdı. I Viktoriya dövrü incəsənəti üzrə ekspert Xristofer Vuda görə Simmonsun pəri rəsmlərinə daxil olan detallar "təəccübləndirici bir dəqiqliklə icra edilmişdir" və şüşə səthində çəkilmiş təəssüratı verir. Simmonsun pəri təsvirlərinin çoxu çılpaq dişilərdir və Vud onları "I Viktoriya dövrünün dovşan qızları" hesab edir.
Quaş istifadə edilən akvarel texnikası ilə çəkilmiş rəsm Hermiyanı sevgilisi Lisandr ilə itdikləri tilsimlənmiş meşədə göstərir. Cütlük pərilər tərəfindən əhatə edilib; bəziləri öz zərif qanadlarını istifadə edərək uçarkən təsvir edilmişdir, başqaları isə siçanlara bağlanmış arabalarda gedir. Cütlük yorğun və yollarını itirmişdir, onlar ətrafdakı heyvan və pəri kütləsindən xəbərsizdir.
Hugin və Munin
Huqin və Munin (q.skan. düşüncə və ağıl) — German-skandinav mifologiyasında Odinin bir cüt quzğunlarının adlarıdır. Hugin "düşünən" Munin isə "yadda saxlayan" deməkdir. Bu quzğunlar Midqard dünyasını uçub gəzərək baş verənlərdən Odini agah edirlər.
Hüquq və iqtisadiyyat
Hüquq və iqtisadiyyat və ya hüququn iqtisadi təhlili — iqtisadi nəzəriyyənin (xüsusən də mikroiqtisadi nəzəriyyənin) ilk növbədə Chicago İqtisadiyyat Məktəbinin alimləri ilə başlayan hüquq təhlilinə tətbiq edilməsidir. İqtisadi anlayışlar qanunların fəaliyyətini izah etmək, hansı hüquqi qaydaların iqtisadi cəhətdən səmərəli olduğunu qiymətləndirmək və hansı hüquqi qaydaların açıqlanacağını proqnozlaşdırmaq üçün istifadə olunur . Hüquq və iqtisadiyyatın iki əsas qolu var. Birinci qol neoklassik iqtisadiyyat metodlarının və nəzəriyyələrinin hüququn pozitiv və normativ təhlilinə tətbiq edilməsinə əsaslanır. İkinci filial iqtisadi, siyasi və sosial nəticələrə daha geniş diqqət yetirməklə, hüquq və hüquqi qurumların institusional təhlilinə yönəlmişdir.
== Tarixi ==
=== Mənşəyi ===
Hüquq və iqtisadiyyatın tarixi öncülləri, müasir iqtisadi düşüncənin əsasları sayılan klassik iqtisadçılara aiddir. Hələ 18-ci əsrdə Adam Smit merkantilist qanunvericiliyin iqtisadi təsirlərini müzakirə etdi. Devid Rikardo, İngilis Qarğıdalı Qanunlarına əkinçilikdə məhsuldarlığı azaltdıqlarına görə qarşı çıxdı. Frederik Bastia, nüfuzlu olan Qanunda, qanunvericiliyin istənməyən nəticələrini araşdırdı. Bununla birlikdə, qeyri-bazar fəaliyyətini tənzimləyən qanunu təhlil etmək üçün iqtisadiyyatı tətbiq etmək nisbətən son zamanlardır.